Terug naar blog

Ja, platvoeten kunnen inderdaad erfelijk zijn. Onderzoek toont aan dat wanneer één ouder platvoeten heeft, de kans ongeveer 25% is dat het kind dit ook ontwikkelt. Bij twee ouders met platvoeten loopt dit percentage op tot wel 50-75%. Platvoeten ontstaan door een combinatie van genetische aanleg en omgevingsfactoren, waarbij de erfelijke component vooral bepaalt hoe sterk je voetbogen van nature zijn ontwikkeld.

Zijn platvoeten echt erfelijk of is het een mythe?

Platvoeten hebben zeker een erfelijke component, maar het verhaal is genuanceerder dan alleen genetica. Je erft niet direct “platvoeten”, maar wel de aanleg voor zwakkere bindweefselstructuren en bepaalde botvormen in je voeten. Deze genetische factoren maken het waarschijnlijker dat je platvoeten ontwikkelt, vooral in combinatie met omgevingsfactoren zoals overgewicht, schoenenkeuze of bewegingspatronen.

Er zijn twee hoofdtypen platvoeten: aangeboren en verworven. Aangeboren platvoeten zie je al bij baby’s en jonge kinderen, waarbij de voetboog zich nooit volledig ontwikkelt. Dit type heeft de sterkste genetische link. Verworven platvoeten ontstaan later in het leven door verzwakking van pezen en ligamenten, vaak versneld door erfelijke aanleg.

Wetenschappelijk onderzoek laat consistente familiepatronen zien. Studies onder tweelingen tonen aan dat identieke tweelingen veel vaker beiden platvoeten hebben dan twee-eiige tweelingen, wat de genetische invloed bevestigt. De overerving volgt meestal een dominant patroon, waarbij één gen van een ouder al voldoende kan zijn voor de aanleg.

Interessant is dat niet iedereen met de genetische aanleg daadwerkelijk platvoeten ontwikkelt. Factoren zoals regelmatige beweging, gezond gewicht en goede schoenen kunnen helpen om de voetbogen sterker te houden, zelfs met een erfelijke predispositie.

Hoe herken je platvoeten bij jezelf of je kinderen?

De eenvoudigste test voor platvoeten is de natte voetafdruk test. Maak je voeten nat en stap op een droge ondergrond zoals papier of beton. Bij normale voetbogen zie je alleen de hiel, bal van de voet en tenen met een smalle verbinding aan de buitenkant. Bij platvoeten zie je een complete of bijna complete voetafdruk zonder duidelijke inkeping aan de binnenkant.

Visuele kenmerken van platvoeten zijn vaak duidelijk zichtbaar. Kijk naar de binnenkant van de voet terwijl je staat – bij platvoeten raakt de hele voetzool de grond. Van achteren gezien kunnen de hielen naar buiten kantelen (overpronatie). Bij kinderen is het normaal dat de voetboog pas rond 6-jarige leeftijd volledig ontwikkelt, dus wees niet te snel ongerust bij peuters.

Symptomen die wijzen op platvoeten zijn onder andere:

• Vermoeidheid in de voeten na kort staan of lopen
• Pijn aan de binnenkant van de enkel of voetboog
• Kramp in de voeten, vooral ’s nachts
• Schoenen die ongelijk verslijten, vooral aan de binnenkant
• Moeite met op de tenen staan
• Rugpijn of knieklachten door veranderde houding

Het verschil tussen flexibele en rigide platvoeten is belangrijk om te herkennen. Bij flexibele platvoeten verschijnt een voetboog wanneer je op je tenen staat of je voet niet belast. Dit type is meestal minder problematisch. Rigide platvoeten blijven plat ongeacht de positie en veroorzaken vaker klachten.

Wanneer moet je je zorgen maken over erfelijke platvoeten?

Niet alle platvoeten vereisen behandeling – veel mensen leven probleemloos met platvoeten. Je moet je zorgen maken wanneer platvoeten pijn veroorzaken, je dagelijkse activiteiten beperken, of leiden tot terugkerende blessures. Pijnklachten in voeten, enkels, knieën of rug die verband houden met je voetstand zijn signalen om actie te ondernemen.

Bewegingsbeperkingen door platvoeten kunnen zich op verschillende manieren uiten. Denk aan moeite met lang staan, pijn tijdens of na sporten, of het vermijden van activiteiten zoals wandelen of hardlopen. Als je merkt dat je je bewegingen aanpast om pijn te vermijden, is het tijd voor professionele hulp.

De invloed op houding en gang wordt vaak onderschat. Platvoeten veranderen de manier waarop krachten door je lichaam worden verdeeld. Dit kan leiden tot compensatiepatronen die op termijn problemen veroorzaken in knieën, heupen en rug. Let op signalen zoals:

• Ongelijke slijtage van schoenzolen
• Knieën die naar binnen draaien tijdens lopen
• Terugkerende spierspanning in kuiten of bovenbenen
• Chronische lage rugpijn zonder duidelijke oorzaak

Professionele hulp is vooral belangrijk bij kinderen met erfelijke aanleg voor platvoeten. Vroege interventie kan de ontwikkeling positief beïnvloeden. Bij volwassenen is hulp nodig wanneer conservatieve maatregelen zoals rust en goede schoenen niet meer helpen, of wanneer de klachten je kwaliteit van leven beïnvloeden.

Wat kun je doen als platvoeten in je familie voorkomen?

Preventie begint met bewustwording en vroege actie, vooral bij kinderen met genetische aanleg. Stimuleer blootsvoets lopen op verschillende ondergronden zoals gras, zand en zachte matten. Dit versterkt de kleine voetspieren en bevordert natuurlijke boogontwikkeling. Vermijd te vroeg strakke of ondersteunende schoenen bij kinderen – hun voeten hebben ruimte nodig om zich te ontwikkelen.

Oefeningen voor voetsterkte maken een groot verschil. Probeer deze dagelijkse routine:

• Teen-curls: grijp een handdoek met je tenen en trek deze naar je toe
• Knikkers oprapen: gebruik je tenen om kleine voorwerpen op te pakken
• Alfabetschrijven: teken letters in de lucht met je grote teen
• Hielliften: sta op je tenen en houd 5 seconden vast
• Voetboog-stretch: rol een tennisbal onder je voet

De juiste schoenenkeuze is cruciaal bij erfelijke aanleg voor platvoeten. Zoek schoenen met goede hielstabiliteit, een stevige middenzool en voldoende ruimte voor je tenen. Vermijd volledig platte schoenen zoals ballerina’s of teenslippers voor dagelijks gebruik. Een kleine hak van 1-2 cm kan zelfs helpen om de druk beter te verdelen.

Leefstijlaanpassingen die helpen zijn het behouden van een gezond gewicht om overbelasting te voorkomen, regelmatige beweging die de voetspieren versterkt, en het afwisselen van staand en zittend werk. Bij kinderen is het belangrijk om sportactiviteiten te kiezen die de voeten op verschillende manieren belasten, zoals zwemmen, fietsen en klimmen.

Hoe kan ELEVEN Movement helpen bij platvoeten?

Onze holistische aanpak bij platvoeten gaat verder dan alleen symptoombestrijding. We kijken naar je complete bewegingsketen, want platvoeten beïnvloeden je hele houding en bewegingspatroon. Met onze unieke Wedges-techniek herstellen we de natuurlijke mobiliteit van je voet door gerichte druk op drie essentiële contactpunten, wat direct effect heeft op je voetbogen en algehele lichaamshouding.

De Wedges-techniek werkt door je voet terug te brengen naar zijn natuurlijke positie. Dit activeert spieren die vaak inactief zijn geworden en herstelt de balans in je bewegingsketen. Veel mensen ervaren al na één sessie dat lopen lichter aanvoelt en pijnklachten verminderen. Het mooie is dat deze techniek een duurzaam herstelproces in gang zet, waarbij steunzolen op termijn overbodig kunnen worden.

Onze vijfstaps methode voor platvoeten ziet er als volgt uit:

1. Pijnverlichting: We pakken acute klachten aan en creëren ruimte voor herstel
2. Bewegingsanalyse: We onderzoeken hoe platvoeten je hele bewegingspatroon beïnvloeden
3. Mobiliteit herstellen: Met Wedges en specifieke technieken activeren we je voetfunctie
4. Kracht opbouwen: Gerichte training voor voet-, enkel- en beenspieren
5. Zelfredzaamheid: Je leert zelf je voeten gezond te houden

Het verschil met traditionele behandelingen is dat we niet alleen naar je voeten kijken, maar naar je complete bewegingssysteem. Platvoeten zijn vaak onderdeel van een groter patroon. Door dit aan te pakken, helpen we je niet alleen van je voetklachten af, maar verbeteren we je algehele bewegingskwaliteit. Veel cliënten stromen na hun fysiotherapietraject door naar onze trainingen om hun vooruitgang vast te houden en verder te bouwen.

Ben je benieuwd hoe we jouw platvoeten kunnen aanpakken? Maak een afspraak in Rotterdam of Zoetermeer en ontdek hoe onze holistische aanpak je kan helpen om weer met vertrouwen en zonder pijn te bewegen.