Terug naar blog

Platvoeten bij kinderen ontstaan wanneer de voetboog zich niet volledig ontwikkelt tijdens de groei. Bij baby’s en peuters tot ongeveer 3 jaar is dit volkomen normaal omdat vetweefsel de voetboog opvult en pezen nog niet volledig ontwikkeld zijn. De meeste kinderen ontwikkelen tussen hun tweede en zesde levensjaar geleidelijk een zichtbare voetboog. Platvoeten kunnen erfelijk zijn, maar ook ontstaan door losse gewrichtsbanden, overgewicht of neurologische aandoeningen. Veel kinderen met platvoeten ervaren geen klachten en hebben geen behandeling nodig.

Wat zijn platvoeten eigenlijk en wanneer is het normaal?

Platvoeten betekenen dat de voetboog ontbreekt of nauwelijks zichtbaar is wanneer je kind staat. Er bestaan twee hoofdtypen: flexibele platvoeten waarbij de boog verschijnt als het kind op zijn tenen staat, en rigide platvoeten waarbij de voet altijd plat blijft. Bij jonge kinderen zijn platvoeten eerder regel dan uitzondering door natuurlijke vetkussentjes onder de voet.

De anatomie van platvoeten wordt bepaald door de stand van botjes, pezen en spieren in de voet. Bij een normale voet vormen deze structuren samen een boog die als natuurlijke schokdemper fungeert. Bij platvoeten ligt het hele voetzooloppervlak tegen de grond, wat op zich niet problematisch hoeft te zijn.

Tussen het tweede en zesde levensjaar ontwikkelt de voetboog zich geleidelijk. Dit proces verloopt bij elk kind anders. Sommige kinderen hebben al vroeg een duidelijke boog, terwijl anderen tot hun tiende jaar platvoeten houden. Ouders hoeven zich pas zorgen te maken als hun kind pijn heeft, moeite met lopen ervaart of één voet duidelijk platter is dan de andere.

Het is belangrijk om te weten dat ongeveer 20-30% van de volwassenen flexibele platvoeten heeft zonder daar ooit last van te krijgen. De voeten van je kind zijn nog volop in ontwikkeling, en wat nu plat lijkt kan over enkele jaren een normale boog vertonen.

Waarom hebben sommige kinderen platvoeten en anderen niet?

De belangrijkste oorzaak van platvoeten bij kinderen is erfelijkheid. Als één of beide ouders platvoeten hebben, is de kans groot dat hun kinderen dit ook ontwikkelen. Genetische factoren bepalen grotendeels hoe sterk pezen en gewrichtsbanden zijn, wat direct invloed heeft op de vorming van de voetboog. Losse gewrichtsbanden komen vaak voor in families en kunnen leiden tot flexibele platvoeten.

Overgewicht speelt ook een belangrijke rol bij het ontstaan van platvoeten. Extra gewicht verhoogt de druk op de voeten, waardoor de natuurlijke boogstructuur kan bezwijken. Dit is vooral problematisch tijdens groeispurten wanneer pezen en spieren zich nog aanpassen aan het veranderende lichaam.

Neurologische aandoeningen zoals cerebrale parese of spina bifida kunnen platvoeten veroorzaken door verstoorde spiercontrole. In deze gevallen werken de spieren die de voetboog ondersteunen niet optimaal samen. Ook aandoeningen zoals het syndroom van Down gaan vaak gepaard met platvoeten door verhoogde gewrichtslaxiteit.

De manier waarop kinderen bewegen en spelen beïnvloedt de voetvorming aanzienlijk. Kinderen die veel blootsvoets lopen op verschillende ondergronden stimuleren hun voetspieren beter dan kinderen die constant schoenen dragen. Actieve kinderen die klimmen, springen en rennen ontwikkelen meestal sterkere voetspieren en een betere boogstructuur.

Soms ontstaan platvoeten door een aangeboren afwijking waarbij bepaalde voetbotjes vergroeid zijn (tarsale coalitie). Dit komt minder vaak voor maar veroorzaakt meestal rigide platvoeten die behandeling vereisen. Ook achillespeesproblematiek kan leiden tot platvoeten doordat de voet compenseert voor een te korte pees.

Hoe herken je platvoeten bij je kind?

De eenvoudigste manier om platvoeten te herkennen is de natte voetafdruktest. Laat je kind met natte voeten op een droge ondergrond stappen. Bij platvoeten zie je een complete voetafdruk zonder inkeping bij de binnenkant. Een normale voet toont een duidelijke boog met minder contact in het middengedeelte. Deze test werkt het beste bij kinderen ouder dan 3 jaar.

Let op hoe je kind loopt en staat. Kinderen met platvoeten draaien hun voeten vaak naar binnen (overpronatie) of lopen met hun tenen naar buiten. Ze kunnen sneller vermoeid raken tijdens het lopen of klagen over pijnlijke voeten na fysieke activiteit. Sommige kinderen vermijden spelletjes waarbij veel gerend moet worden.

Controleer de schoenen van je kind regelmatig. Bij platvoeten slijten schoenen ongelijkmatig af, vooral aan de binnenkant van de hak en zool. Schoenen kunnen binnen enkele maanden scheef gelopen zijn, wat een duidelijk signaal is dat de voetstand aandacht verdient. Ook kan het lastig zijn om passende schoenen te vinden omdat de voet breder lijkt.

Andere signalen zijn pijn in de voeten, enkels of onderbenen, vooral na inspanning. Sommige kinderen klagen over krampen in de kuiten of hebben moeite met op de tenen staan. Als je kind regelmatig struikelt of valt zonder duidelijke reden, kunnen platvoeten hieraan bijdragen door verminderde stabiliteit.

Het verschil tussen normale ontwikkeling en problematische platvoeten ligt vooral in de aanwezigheid van klachten. Pijnloze, flexibele platvoeten bij een actief kind zijn meestal geen reden tot bezorgdheid. Rigide platvoeten, asymmetrische voetstand of platvoeten met pijnklachten vereisen wel professionele beoordeling.

Wanneer moet je met platvoeten naar een specialist?

Je moet een specialist raadplegen als je kind pijn heeft in de voeten, enkels of benen die niet overgaat met rust. Ook als de platvoeten rigide zijn (de boog verschijnt niet bij op de tenen staan) of als één voet duidelijk platter is dan de andere, is professionele hulp nodig. Bewegingsbeperkingen waarbij je kind moeite heeft met normale activiteiten zijn eveneens een reden voor onderzoek.

Tijdens een onderzoek bekijkt de specialist de voetstand in verschillende posities. Ze controleren de beweeglijkheid van gewrichten, spierkracht en looppatroon. Vaak wordt gevraagd naar familiaire voorgeschiedenis en worden beide voeten vergeleken. Soms zijn röntgenfoto’s nodig om de botstructuur te beoordelen, vooral bij vermoeden van vergroeiingen.

Behandelopties variëren van simpele oefeningen tot meer intensieve interventies. Bij milde klachten start de behandeling meestal met specifieke oefeningen om voetspieren te versterken en rekkoefeningen voor strakke kuitspieren. Fysiotherapie kan helpen bij het aanleren van een beter looppatroon en het verbeteren van balans en coördinatie.

Steunzolen worden voorgeschreven als conservatieve maatregelen onvoldoende helpen. Deze ondersteunen de voetboog en corrigeren de voetstand tijdens het lopen. Moderne steunzolen zijn dun en passen in normale schoenen. Ze moeten regelmatig aangepast worden aan de groeiende voet van het kind.

In zeldzame gevallen, meestal bij rigide platvoeten met ernstige klachten, kan chirurgisch ingrijpen nodig zijn. Dit gebeurt alleen als andere behandelingen niet effectief zijn en het kind significant beperkt wordt in dagelijkse activiteiten. De timing van eventuele operaties is belangrijk omdat de voeten nog in ontwikkeling zijn.

Kunnen platvoeten bij kinderen voorkomen worden?

Hoewel genetische aanleg niet te veranderen is, kunnen ouders veel doen om gezonde voetontwikkeling te stimuleren. Blootsvoets lopen is een van de beste preventieve maatregelen. Het stimuleert natuurlijke voetbeweging en versterkt alle kleine voetspieren. Laat kinderen dagelijks zonder schoenen lopen op verschillende ondergronden zoals gras, zand en gladde vloeren.

De juiste schoenkeuze is belangrijk voor gezonde voeten. Kies flexibele schoenen met voldoende ruimte voor de tenen en minimale hakhoogte. Vermijd stijve schoenen die natuurlijke voetbeweging beperken. Kinderen hebben geen speciale “steunschoenen” nodig; hun voeten ontwikkelen het beste in schoenen die natuurlijke beweging toelaten.

Gewichtsbeheersing speelt een preventieve rol bij platvoeten. Overgewicht verhoogt de druk op ontwikkelende voetstructuren. Een gezond voedingspatroon en voldoende beweging helpen niet alleen bij gewichtscontrole maar stimuleren ook algemene spierontwikkeling inclusief voetspieren.

Stimuleer bewegingsactiviteiten die voetspieren versterken. Laat kinderen op hun tenen lopen, springen, hinkelen en balanceren. Spelletjes waarbij ze kleine voorwerpen met hun tenen oppakken of een handdoek onder hun voet oprollen zijn leuke oefeningen. Klimmen op speeltoestellen en fietsen dragen ook bij aan gezonde voetontwikkeling.

Vroege signalering van problemen maakt tijdige interventie mogelijk. Observeer regelmatig hoe je kind loopt en staat. Bij twijfel is het beter om vroeg advies te vragen dan af te wachten. Preventieve maatregelen zijn het meest effectief tijdens de eerste levensjaren wanneer voetstructuren nog flexibel zijn.

Hoe kan ELEVEN helpen bij platvoeten en andere voetproblemen?

Bij ELEVEN kijken we verder dan alleen de voeten van je kind. Onze holistische aanpak onderzoekt hoe platvoeten de hele bewegingsketen beïnvloeden, van enkels tot rug. We geloven dat beweging het beste medicijn is, daarom focussen we op actieve oplossingen waarbij kinderen spelenderwijs sterker worden. Onze specialisten in Rotterdam en Zoetermeer combineren fysiotherapie met functionele training voor duurzame resultaten.

De Wedges-techniek die we gebruiken is speciaal ontwikkeld om natuurlijke voetmobiliteit te herstellen. Deze methode werkt door gerichte druk op drie essentiële contactpunten van de voet, waardoor de hele houding verbetert. Kinderen ervaren vaak direct dat lopen lichter en natuurlijker aanvoelt. De techniek activeert een herstelproces dat op termijn steunzolen overbodig kan maken.

Ons team begeleidt niet alleen het kind maar ook de ouders. We leren je observatietechnieken en geven praktische tips voor thuis. Van speelse oefeningen tot schoenadvies, we zorgen dat jullie zelf aan de slag kunnen. Na het eerste traject kunnen kinderen doorstromen naar onze groepstrainingen waar ze samen met leeftijdsgenoten werken aan kracht en coördinatie.

We maken kinderen niet afhankelijk van behandelingen maar juist zelfredzaam. Door onze unieke vijfstaps methode leren ze hun eigen lichaam begrijpen en vertrouwen. Van pijnverlichting naar nieuwe bewegingspatronen, en van krachtopbouw naar zelfstandig verder kunnen. Wil je weten hoe we jouw kind kunnen helpen? Maak een afspraak voor een vrijblijvend gesprek en ontdek wat mogelijk is.