Ja, platvoeten kunnen zeker kniepijn veroorzaken. Wanneer je voetboog verzakt is, verandert de hele uitlijning van je been, waardoor je knie extra belasting krijgt. Dit komt doordat platvoeten de natuurlijke schokdemping verstoren en je lichaam moet compenseren met andere bewegingspatronen. De pijn ontstaat vaak aan de binnenkant van je knie en wordt erger bij lang staan of lopen. Gelukkig zijn er verschillende manieren om deze klachten aan te pakken, van oefeningen tot professionele behandeling.
Wat is het verband tussen platvoeten en kniepijn?
Het verband tussen platvoeten en kniepijn zit in de biomechanische keten van je voet naar je knie. Bij platvoeten zakt je voetboog in, waardoor je voet naar binnen kantelt. Dit trekt je hele been uit zijn natuurlijke positie, waarbij vooral je knie de klappen opvangt. Je knie moet harder werken om je lichaam stabiel te houden tijdens het lopen en staan.
Je voeten werken normaal als natuurlijke schokdempers. Bij elke stap vangt je voetboog de impact op en verdeelt deze gelijkmatig. Wanneer je platvoeten hebt, verlies je deze belangrijke functie. De schokken van het lopen gaan direct door naar je enkels, knieën en zelfs je heupen. Dit is vergelijkbaar met autorijden zonder goede vering – elke hobbel voel je direct.
De verzakte voetstand dwingt je knie in een onnatuurlijke draaiing. Je scheenbeen draait naar binnen terwijl je bovenbeen probeert recht te blijven. Deze tegenstrijdige krachten zorgen voor spanning in je kniebanden en overbelasting van je kraakbeen. Na verloop van tijd ontstaat hierdoor pijn, vooral aan de binnenkant van je knie waar de druk het hoogst is.
Hoe herken je of je kniepijn door platvoeten komt?
Kniepijn door platvoeten heeft specifieke kenmerken die je kunt herkennen. De pijn zit meestal aan de binnenkant van je knie en wordt erger na lang staan of lopen. Je voelt vaak een doffe, zeurende pijn die geleidelijk opbouwt tijdens de dag. Bij rust vermindert de pijn, maar zodra je weer actief wordt, keert deze terug.
Typische symptomen zijn onder andere:
- Pijn die begint bij je voetboog en doortrekt naar je knie
- Vermoeidheid in je onderbenen na korte wandelingen
- Je schoenen slijten ongelijk, vooral aan de binnenkant
- Stijfheid in je knieën ’s ochtends
- Moeite met traplopen, vooral naar beneden
Een eenvoudige zelftest voor je voetstand doe je zo: maak je voeten nat en stap op een droge ondergrond. Bij een normale voetafdruk zie je je hiel, de buitenrand van je voet en je voorvoet met tenen. Bij platvoeten zie je bijna je hele voetzool afgedrukt. Je kunt ook kijken naar de binnenkant van je voet terwijl je staat – bij platvoeten zie je geen of nauwelijks ruimte tussen je voet en de grond.
Let ook op je manier van lopen. Mensen met platvoeten hebben vaak de neiging om met hun voeten naar buiten te lopen (eendenpas) om de pijn te compenseren. Dit compensatiepatroon versterkt ironisch genoeg de knieklachten omdat het extra draaiing in je knie veroorzaakt.
Welke andere klachten kunnen platvoeten nog veroorzaken?
Platvoeten beïnvloeden je hele bewegingsketen van voet tot rug. Naast kniepijn ontstaan vaak klachten in je enkels, scheenbenen, heupen en onderrug. Dit komt doordat je lichaam probeert de verzakte voetstand te compenseren, waardoor andere delen overbelast raken. Elke aanpassing hogerop in je lichaam heeft weer effect op het volgende gewricht.
Veelvoorkomende klachten door platvoeten zijn:
- Enkelpijn: vooral aan de binnenkant door overrekking van pezen
- Scheenbeenpijn (shin splints): door overbelasting van de spieren langs je scheenbeen
- Hielpijn en plantaire fasciitis: door spanning op de voetzool
- Heupklachten: door veranderde looppatronen en ongelijke belasting
- Lage rugpijn: door compensatie in je wervelkolom
- Vermoeidheid in benen: spieren moeten harder werken voor stabiliteit
De klachten ontstaan vaak in een bepaalde volgorde. Het begint meestal met vermoeide voeten, gevolgd door enkelklachten. Daarna volgen kniepijn en uiteindelijk heup- en rugklachten. Dit proces kan jaren duren, waarbij je lichaam steeds nieuwe compensaties bedenkt tot het niet meer lukt.
Interessant is dat platvoeten ook invloed hebben op je houding. Je bekken kantelt vaak naar voren om balans te zoeken, wat weer leidt tot een holle rug. Deze kettingreactie verklaart waarom mensen met platvoeten vaak meerdere klachten tegelijk hebben. Het behandelen van alleen de pijnlijke plek lost daarom zelden het probleem op – je moet de hele keten aanpakken.
Wat kun je zelf doen tegen kniepijn door platvoeten?
Je kunt zelf veel doen om kniepijn door platvoeten te verminderen. Het belangrijkste is het versterken van je voetspieren en het verbeteren van je houding. Begin met eenvoudige oefeningen zoals teen curls (handdoek oprapen met je tenen) en het optillen van je voetboog terwijl je staat. Deze oefeningen activeren spieren die bij platvoeten vaak inactief zijn geworden.
Effectieve oefeningen voor thuis:
- Sta op één been voor balans en voetspieractivatie (3x 30 seconden per voet)
- Loop op je tenen en hakken om verschillende spiergroepen te trainen
- Rol een tennisbal onder je voet voor massage en mobiliteit
- Maak alfabetbewegingen met je voet in de lucht
- Oefen het ‘korte voet’ maken door je voetboog actief op te trekken
De juiste schoenen maken een groot verschil. Kies schoenen met goede ondersteuning in de hak en voldoende ruimte voor je tenen. Vermijd volledig platte schoenen zoals ballerina’s of slippers – een kleine hak van 1-2 cm helpt vaak beter dan helemaal plat. Let op dat je schoenen niet te zacht zijn; stevigheid geeft je voet de nodige feedback.
Steunzolen lijken een logische oplossing, maar zijn niet altijd het antwoord. Ze ondersteunen je voet passief maar trainen je spieren niet. Vaak worden mensen afhankelijk van steunzolen terwijl hun voetspieren verder verzwakken. Een actieve aanpak waarbij je je voetspieren traint en je bewegingspatronen verbetert, geeft meestal betere langetermijnresultaten. Gebruik steunzolen hooguit tijdelijk terwijl je werkt aan het versterken van je voeten.
Wanneer moet je professionele hulp zoeken voor platvoeten?
Professionele hulp is nodig wanneer zelfhulp na 6-8 weken geen verbetering geeft, de pijn je dagelijkse activiteiten beperkt, of wanneer je meerdere klachten tegelijk hebt. Ook bij acute pijn, zwelling of als je voeten ’s nachts pijn doen, is het tijd voor een professional. Een goede behandelaar kijkt niet alleen naar je voeten maar naar je hele bewegingsketen om de echte oorzaak aan te pakken.
Signalen dat professionele hulp nodig is:
- Pijn die niet vermindert ondanks rust en oefeningen
- Klachten op meerdere plekken tegelijk (voet, knie, heup)
- Moeite met normale dagelijkse activiteiten zoals wandelen of traplopen
- Terugkerende blessures ondanks voorzichtigheid
- Onzekerheid over de juiste oefeningen of aanpak
Bij professionele behandeling krijg je een complete analyse van je bewegingspatronen. Een holistische aanpak bekijkt hoe je voeten, knieën, heupen en rug samenwerken. Dit geeft inzicht in compensatiepatronen die je onbewust hebt ontwikkeld. Met gerichte oefeningen en hands-on technieken werk je aan het herstellen van de natuurlijke beweging.
Bij ELEVEN in Rotterdam en Zoetermeer werken we met de Wedges-techniek, een methode die je natuurlijke voetmobiliteit herstelt. Deze techniek gebruikt gerichte druk op drie belangrijke contactpunten van je voet, waardoor je voetboog weer actief wordt. In combinatie met ons integrale fysiotherapie programma pakken we niet alleen je platvoeten aan, maar de hele keten van voet tot rug. Veel mensen ervaren al na één sessie verlichting. Wil je weten of onze aanpak iets voor jou is? Maak dan een afspraak voor een intake waarin we je situatie bespreken.
Veelgestelde vragen
Kan ik sporten met platvoeten en kniepijn, of moet ik eerst volledig herstellen?
Je kunt vaak blijven sporten, maar pas je activiteiten aan. Kies voor sporten met minder impact zoals zwemmen, fietsen of krachttraining. Bouw langzaam op en luister naar je lichaam. Vermijd plotselinge richtingswisselingen en lange hardloopsessies tot je voetspieren sterker zijn. Een sportfysiotherapeut kan je helpen met een aangepast trainingsschema dat je voeten versterkt zonder overbelasting.
Hoe lang duurt het voordat ik resultaat zie van voetoefeningen bij platvoeten?
De eerste verbeteringen in spierkracht merk je meestal na 2-3 weken consequent oefenen. Echte structurele veranderingen in je voetstand en vermindering van kniepijn duren 6-12 weken. Het tempo hangt af van de ernst van je platvoeten, je leeftijd en hoe trouw je oefent. Dagelijks 10-15 minuten oefenen geeft betere resultaten dan één lange sessie per week.
Zijn dure orthopedische schoenen noodzakelijk bij platvoeten?
Dure orthopedische schoenen zijn niet altijd nodig. Belangrijker is dat je schoenen stevig zijn rond de hiel, een licht verhoogde hak hebben (1-2 cm) en voldoende ruimte bieden voor je tenen. Test schoenen door ze in het midden te buigen - ze mogen alleen bij de bal van je voet buigen, niet in het midden. Goede sportschoenen of stevige wandelschoenen voldoen vaak prima zonder het orthopedische prijskaartje.
Kunnen platvoeten en kniepijn verergeren als ik niets doe?
Ja, zonder behandeling kunnen platvoeten progressief verergeren. Je voetspieren worden zwakker, compensatiepatronen versterken zich, en de belasting op je knieën neemt toe. Dit kan leiden tot kraakbeenschade, chronische ontstekingen en uiteindelijk artrose. Vroeg ingrijpen met oefeningen en bewegingsverbetering voorkomt vaak jarenlange klachten en dure behandelingen later.
Helpt afvallen bij kniepijn door platvoeten?
Gewichtsverlies kan zeker helpen omdat het de druk op je voeten en knieën vermindert. Elke kilo minder betekent ongeveer 4 kilo minder belasting op je knieën bij het lopen. Maar afvallen alleen lost het onderliggende probleem van zwakke voetspieren en verkeerde bewegingspatronen niet op. Combineer gewichtsverlies daarom altijd met gerichte oefeningen en bewegingsverbetering voor het beste resultaat.
Wat is het verschil tussen steunzolen van de drogist en op maat gemaakte zolen?
Drogisterijzolen bieden algemene ondersteuning maar houden geen rekening met jouw specifieke voetstructuur en bewegingspatroon. Op maat gemaakte zolen worden aangepast aan je unieke situatie, maar kunnen je afhankelijk maken van externe ondersteuning. Bij ELEVEN adviseren we eerst actieve training van je voetspieren. Zolen gebruiken we alleen tijdelijk terwijl je werkt aan het versterken van je natuurlijke voetfunctie.