Terug naar blog

Platvoeten zijn voeten waarbij de natuurlijke voetboog verminderd of volledig afwezig is, waardoor de hele voetzool contact maakt met de grond. Bij een normale voet zie je een duidelijke holling aan de binnenkant, maar bij platvoeten verdwijnt deze ruimte. Deze veel voorkomende aandoening komt voor bij ongeveer 20-30% van de bevolking en kan zowel aangeboren als verworven zijn. Hoewel niet iedereen met platvoeten klachten ervaart, kunnen ze wel leiden tot pijn in voeten, enkels, knieën of rug door de veranderde manier waarop krachten door je lichaam worden verdeeld.

Wat zijn platvoeten en hoe herken je ze?

Platvoeten herken je aan het ontbreken van de normale voetboog, waarbij de hele voetzool plat op de grond rust. De medische term hiervoor is pes planus, wat letterlijk ‘platte voet’ betekent. Bij een gezonde voet zie je een duidelijke boog aan de binnenkant die ervoor zorgt dat alleen de hiel, bal van de voet en tenen de grond raken.

De eenvoudigste manier om platvoeten te herkennen is de natte voettest. Maak je voeten nat en stap op een droge ondergrond zoals papier of beton. Bij normale voeten zie je een voetafdruk met een duidelijke inkeping aan de binnenkant. Bij platvoeten daarentegen zie je een complete voetafdruk zonder onderbreking, alsof je hele voetzool is afgedrukt.

Andere herkenningspunten die je zelf kunt controleren zijn:

• Je schoenen slijten ongelijkmatig, vooral aan de binnenkant van de hiel
• Als je op je tenen gaat staan, vormt zich geen zichtbare voetboog
• Je enkels lijken naar binnen te kantelen wanneer je staat
• Pijn of vermoeidheid in je voeten na kort staan of lopen
• Moeite met het vinden van comfortabele schoenen

Het verschil tussen een normale voet en een platvoet zit vooral in de anatomie van de voetboog. Deze boog wordt gevormd door botten, pezen en ligamenten die samen een verende constructie maken. Bij platvoeten werkt deze constructie niet optimaal, waardoor de voet zijn natuurlijke schokdemping verliest.

Waarom krijgen mensen platvoeten?

Platvoeten ontstaan door verschillende oorzaken, waarbij sommige mensen ermee geboren worden en anderen ze later in het leven ontwikkelen. De voornaamste oorzaak is vaak een combinatie van genetische aanleg en externe factoren die de voetstructuur beïnvloeden. Ongeveer 20% van de mensen wordt geboren met platvoeten doordat de voetboog zich tijdens de kinderjaren niet volledig ontwikkelt.

Aangeboren platvoeten komen vaak voor in families. Als je ouders platvoeten hebben, is de kans groter dat jij ze ook ontwikkelt. Bij kinderen is het normaal dat de voetboog pas rond het vijfde levensjaar volledig zichtbaar wordt. Daarvoor hebben alle kinderen relatief platte voeten door het babyvet in de voetzool.

Verworven platvoeten ontstaan meestal door:

• Verzwakte pezen en spieren: De tibialis posterior pees, die de voetboog ondersteunt, kan verzwakken door overbelasting of veroudering
• Overgewicht dat extra druk op de voeten zet en de boogstructuur overbelast
• Zwangerschap, waarbij hormonen de ligamenten versoepelen en extra gewicht de voeten belast
• Reumatoïde artritis of andere ontstekingsziekten die gewrichten en pezen aantasten
• Trauma zoals botbreuken of peesscheuren in de voet of enkel
• Neurologische aandoeningen die de spiercontrole beïnvloeden

Er bestaat een belangrijk onderscheid tussen flexibele en rigide platvoeten. Bij flexibele platvoeten verschijnt de voetboog wanneer je op je tenen gaat staan of je voet niet belast. Dit is de meest voorkomende vorm en veroorzaakt vaak geen klachten. Rigide platvoeten daarentegen blijven plat in alle posities en kunnen meer problemen geven omdat de voet zijn flexibiliteit verliest.

Welke klachten veroorzaken platvoeten?

Platvoeten kunnen diverse klachten veroorzaken, waarbij pijn in de voeten zelf het meest voorkomt. Deze pijn ontstaat doordat de voet zijn natuurlijke schokdemping mist, waardoor spieren en pezen harder moeten werken. Veel mensen ervaren vooral pijn aan de binnenkant van de voet, rond de enkel of in de voetboog zelf na langdurig staan of lopen.

De klachten beperken zich echter niet tot de voeten alleen. Platvoeten veranderen de manier waarop krachten door je hele lichaam worden verdeeld, wat kan leiden tot:

• Enkelklachten door overmatige pronatie (naar binnen kantelen)
• Kniepijn doordat de knieën naar binnen draaien
• Heupklachten door compensatie in het looppatroon
• Lage rugpijn door veranderde houding en belasting
• Vermoeidheid in benen en voeten, zelfs na korte afstanden
• Krampen in voeten en kuiten, vooral ’s nachts

De doorwerking op de hele bewegingsketen is vaak onderschat. Als je voeten niet goed functioneren, compenseert je lichaam automatisch. Je enkels kantelen naar binnen, je knieën volgen deze beweging, en je heupen en rug passen zich aan om balans te behouden. Dit kan op termijn leiden tot slijtage in gewrichten en chronische pijnklachten ver van de oorspronkelijke oorzaak.

Balansproblemen komen ook regelmatig voor bij mensen met platvoeten. De voetboog speelt namelijk een belangrijke rol in proprioceptie – het gevoel waar je lichaam zich in de ruimte bevindt. Zonder goede voetboog moet je lichaam harder werken om stabiel te blijven, wat vooral merkbaar is op oneffen terrein of bij snelle richtingveranderingen tijdens sporten.

Hoe kun je platvoeten zelf verbeteren?

Je kunt platvoeten verbeteren door gerichte oefeningen die de intrinsieke voetspieren versterken. Deze kleine spieren in je voet zijn vaak verzwakt bij mensen met platvoeten, maar reageren goed op training. Begin met eenvoudige oefeningen zoals ’teen curls’ waarbij je een handdoek met je tenen naar je toe trekt, of probeer knikkers op te pakken met je tenen.

Effectieve oefeningen voor thuisgebruik zijn:

• Voetboog lifts: Sta rechtop en probeer je voetboog op te tillen zonder je tenen of hiel van de grond te halen. Houd 5 seconden vast en herhaal 10-15 keer
• Kalf raises: Ga op je tenen staan en laat langzaam zakken. Dit versterkt de kuitspieren die je voetboog ondersteunen
• Blote voeten lopen: Loop dagelijks 10-15 minuten op blote voeten over verschillende ondergronden om je voetspieren te activeren
• Tennisbal rollen: Rol een tennisbal onder je voet om de fascia los te maken en bloedcirculatie te stimuleren
• Alfabetoefening: Schrijf het alfabet in de lucht met je grote teen om mobiliteit en kracht te verbeteren

De juiste schoenen maken een groot verschil bij platvoeten. Kies schoenen met goede boogondersteuning en een stevige hielkap. Vermijd volledig platte schoenen zoals ballerina’s of teenslippers voor dagelijks gebruik. Loop regelmatig op blote voeten thuis om je voetspieren natuurlijk te trainen, maar draag ondersteunende schoenen bij langere afstanden.

Leefstijlaanpassingen kunnen ook helpen. Houd een gezond gewicht om de druk op je voeten te verminderen. Wissel staand en zittend werk af om overbelasting te voorkomen. Stretch regelmatig je kuiten en achillespezen, want strakke kuitspieren verergeren platvoetklachten. Overweeg tijdelijk steunzolen te gebruiken tijdens het opbouwen van voetspierkracht, maar maak jezelf niet afhankelijk van permanente ondersteuning.

Wanneer moet je professionele hulp zoeken voor platvoeten?

Professionele hulp is nodig wanneer platvoeten je dagelijks leven beperken of wanneer pijn aanhoudt ondanks zelfhulp. Zoek een specialist als je last hebt van chronische voet-, enkel- of kniepijn die langer dan twee weken duurt, vooral als deze pijn je belemmert in werk, sport of dagelijkse activiteiten. Ook plotselinge veranderingen in je voetstructuur of looppatroon zijn reden voor een consult.

Andere signalen dat professionele behandeling nodig is:

• Pijn die ’s nachts aanhoudt of je uit je slaap houdt
• Zwelling in voeten of enkels die niet verdwijnt met rust
• Moeite met het dragen van normale schoenen
• Terugkerende blessures zoals shin splints of achillespeesklachten
• Verminderde sportprestaties of uithoudingsvermogen
• Compensatieklachten in knieën, heupen of rug

Bij ELEVEN benaderen we platvoeten vanuit een holistisch perspectief dat verder gaat dan alleen symptoombestrijding. Onze unieke Wedges-techniek herstelt de natuurlijke mobiliteit van je voet door gerichte druk op drie essentiële contactpunten. Deze methode activeert de intrinsieke voetspieren en verbetert de hele bewegingsketen van voet tot rug.

De Wedges-techniek verschilt fundamenteel van traditionele steunzolen omdat het je voeten traint in plaats van passief te ondersteunen. Door de natuurlijke voetfunctie te herstellen, ervaren veel mensen al na één sessie verlichting van klachten. Het doel is niet om afhankelijk te blijven van hulpmiddelen, maar om je lichaam weer zelfstandig optimaal te laten functioneren. Na het eerste fysiotraject kunnen mensen vaak doorstromen naar training om hun vooruitgang vast te houden.

Wil je weten of onze aanpak geschikt is voor jouw situatie? Maak een afspraak voor een intake waarin we je bewegingspatronen analyseren en een persoonlijk plan opstellen. We kijken niet alleen naar je voeten, maar naar je complete houding en beweging, zodat je duurzaam van je klachten afkomt.